Hladnoratovski akcijski špijunsko-politički triler “Ostermanov vikend” (“The Osterman Weekend”, 1983.) krahirao je na kinoblagajnama i rijetki ga se sjete u kontekstu karijere redatelja Sama Peckinpaha, glumca Rutgera Hauera i/li pisca Roberta Ludluma, najpoznatijeg po “Bourneovu identitetu”. Film na mahove može djelovati karakterno i narativno zbrkano, pa i nekoherentno s dvostrukim agentima, njihovim motivima i umnim igrama, ali je intrigantan i ne zavrjeđuje tako lošu reputaciju.
Peckinpah je režirao “Ostermanov vikend” kao posljednji film u plodnoj karijeri (“Divlja horda”, “Bijeg”, “Psi od slame”). Legendarni redatelj vidio je priliku da napravi nešto drukčije, moderni i politizirani akcijski triler, ekranizirajući istoimeni drugi roman bestselerskog autora Ludluma iz 1972., prema scenariju Alana Sharpa (surađivao na pisanju “Godine opasnog življenja”).
“The Osterman Weekend” uklapao se u hladnoratovske špijunske akcijske trilere epohe (npr. “Vatrena lisica”) na razmeđu paranoje (“Prisluškivanje”, “Pucanj nije brisan”) i tehnologije (“Ratne igre”, “Plavi grom”).
No, film je bio režijski prepoznatljivo peckinpahovski sa stiliziranim sekvencijama baletskih usporenih pokreta koji su tek hvatali zamah u srednjostrujaškoj akcijskoj kinematografiji, kao i motivi nadgledanja, voajerizma i prodiranja politike, TV-a, videa i masovnih medija u svakodnevicu suvremenog čovjeka i njegovu privatnost.
Redatelj je pogodio s izborom glumaca: John Hurt, Burt Lancaster, Craig T. Nelson, Dennis Hopper, Chris Sarandon i Meg Foster, žena s očima izvan ovoga svijeta. Glumačku ekipu predvodi Rutger Hauer, nalazeći se u tom momentu karijere između “Noćnih jastrebova” i “Istrebljivača”, s jedne strane, odnosno “Krvi i mesa” i “Autostopera”, s druge.
Hauer glumi Johna Tannera, voditelja popularne televizijske talk-show emisije “Face To Face” (“Licem u lice”) s političkim gostima u udarnom terminu. Tanneru pristupa operativac CIA-e Lawrence Fassett (John Hurt iz “Aliena”) i uvjerava ga pomoću snimaka da su njegova tri stara prijatelja – Bernard Osterman, Richard Tremayne i Joseph Cardone (Craig T. Nelson, Dennis Hopper, Chris Sarandon) – ustvari ruski agenti, da rade za KGB i predstavljaju prijetnju sigurnosti Amerike.
Uzgred, Fassetta upoznajemo u uvodnoj sceni dok ga preko nadzorne kamere nadgledaju u krevetu sa suprugom koja će ubrzo potom biti ubijena, što snimku pretvara u svojevrsni “snuff” (“nasty piece of film”, čujemo), a on sumnja da direktor CIA-e Maxwell Danforth u tumačenju glumačkog veterana Burta Lancastera ima veze s time.
Zadatak za Tannera jest dopustiti Fassettu da mu cijelu kuću ozvuči i prekrije kamerama te da razotkrije prijatelje tijekom idućeg godišnjeg okupljanja, ali čini se da agent skriva neke svoje “cilj opravdava sredstvo” makinacije. Dvostruke igre mogu početi i pune su motiva koje nije lako razaznati, a Peckinpah ih je obojio akcijom u njegovu preciznom akcijskom “slow motion” stilu. Otmica Tannerove supruge Ali i sina Stevea (Meg Foster, Christopher Starr) režirana je izvrsno.
Otmičar krade Tannerov karavan i pokušava ga pregaziti, no junak izbjegava nadolazeći automobil “slo mo” skokom na terenac za čiji upravljač sjeda i kreće u potjeru za njim. Potjera uključuje automobile, bagere, motocikle i vlak, s prometnim nesrećama snimljenim u usporenom pokretu.
U “Ostermanovu vikendu” se očekivano puno puca iz vatrenog oružja, uz naglasak na strojnice, plus tu je i luk sa strijelama u ruci Ali. Akcija je interesantna, ali još je interesantniji satirički voajerističko-televizijski “meta” podtekst i “The Osterman Weekend” se u tom smislu fino rimuje s vršnjačkim “Videodromom” Davida Cronenberga, podtekstualno nastupajući iz akcijsko-trilerske naspram SF hororske vizure.
Možda je “to samo TV”, no film izaziva gledatelja “probajte ga isključiti” i “kladim se da ne možete”. Voajerizam, skrivene kamere, opsesija gledanja nekoga ili nečega, nepovjerenje u druge ljude i propitivanje (režirane ili programirane) stvarnosti u akcijskom kontekstu podrazumijevaju da će Fassett u jednoj sceni vratiti natrag snimku akcije na TV-u, potvrđujući njezinu “režiranost” od strane Peckinpaha, a u drugoj pratiti ekrane na kojima se prikazuju bejzbol/košarka i snimke zbivanja u kući ili izvan nje.
Ispada kao da Fassett gleda mini-akcijski film na TV-u u akcijskom filmu. “To je samo još jedna epizoda ove ‘snuff’ sapunice u kojoj se nalazimo”, kaže on metafilmski nakon što je već rekao “Istina je laž koja se još nije otkrila”. “Ostermanov vikend” je predao štafetu filmovima “Oni žive”, “Sliver” i naročito “Trumanovu showu”. Fassett se na trenutke postavlja kao da neposredno režira film i njegov odnos s Tannerom ocrtao je konture budućeg odnosa Christofa i Trumana.