Petnaestu obljetnicu filma “96 sati” ili “Taken”, koji ga je pod stare dane načinio jednim od vodećih heroja novog milenija, Liam Neeson obilježava novim akcijskim trilerom “Odmazda” (“Retribution”). Iako je u nekoliko navrata najavljivao povlačenje u akcijsku mirovinu, Neeson se nastavlja junačiti.
Od 2008. do 2023. i “Odmazde” snimio je tucet akcija mimo nastavaka kinohita “96 sati” (“Istanbul”, “U bijegu”) kao svojevrsni Charles Bronson našeg doba. Kronološkim redom: “A-Team”, “Ukradeni identitet”, “Opstanak”, “Non-Stop”, “Šetnja među grobovima”, “Noćna potjera”, “Putnik”, “Hladna osveta”, “Pokajnik”, “Zaštitnik”, “Ledena cesta”, “U sjeni zavjere” i “Sjećanja ubojice”.
Isprve je bilo osvježenje vidjeti dramskoga glumca kao akcijskog junaka, ali s vremenom je Neeson upao u šablonu i filmovi su mu postali formulaični i generički, posebno posljednjih nekoliko godina, kad je s “Blacklight” ili “U sjeni zavjere”, najslabijim uratkom junačke karijere, zamalo zašao na direktno-na-video teritorij.
Postalo je veće osvježenje kad bi Neeson tu i tamo razbio akcijsko-trilerski kalup nekom drukčijom ulogom, kao u drami “Sasvim obična ljubav” i krimiću “Detektiv Marlowe”, recimo. “Retribution” je u dometu recentnih Neesonovih gledljivih, osrednje-slabašnih akcijskih trilera (“Blacklight”, “Memory”) koje mrvicu iznad njihova niskog prosjeka uzdižu visoki koncept, nešto bolje produkcijske vrijednosti i zanatski uredna režija Nimroda Antala (“Predators”), ali ne toliko da dosegne razinu “Cold Pursuit” kao najboljeg od njegovih zadnjih šest akcića.
U nedostatku nečeg novog, Neesonovi filmovi posežu za obradama pa je, tako, “Odmazda” već treći glumčev remake nekog europskog originala nakon “Hladne osvete” i “Sjećanja ubojice”, ovdje konkretno španjolskog akcijskog trilera “El Desconocido” iz 2015. koji je u međuvremenu poslužio i kao podloga za njemački “Don’t. Get. Out!” i južnokorejski “Hard Hit”.
Izvornik je konceptualno bio akcijsko-trilerska mješavina megahita “Speed” i “Phone Booth”, a njegovu premisu preuzima i “Retribution”. Ukratko, bomba je unutar automobila i eksplodirat će ako vozač i njegovi suputnici ustanu sa sjedala, pokušaju kontaktirati policiju ili odbiju slijediti upute čovjeka s druge strane mobitela.
Vozač je Matt Turner (Neeson), prezaposleni američki investicijski bankar sa sjedištem u Berlinu, sve otuđeniji od supruge Heather (Embeth Davidtz), sina Zacha i kćerke Emily (Jack Champion, Lilly Aspell). Suputnici su, pak, upravo Mattovi klinci koje on vozi u školu. Netom prije nego što će ih ostaviti, Matt preuzima poziv s mobitela misteriozno ostavljenog u autu i od nepoznatog pozivatelja s mjenjačem glasa doznaje za bombu i njegova pravila.
Početna intriga je neporeciva. Tko je nepoznati pozivatelj? Možda neki Mattov “gnjevni klijent”? Je li mu Matt nešto napravio i što? Matt je predstavljen kao bezobzirni biznismen kojemu je posao ispred obitelji. “Trebam te da učiniš svoje”, govori mu šef Anders Müller (Matthew Modine), preneseno i u kontekstu Neesonova novog-starog akcijašenja, ali uz dodatak “Ti si zasluga kapitalizma”.
Pozivatelj se ispočetka pozicionira kao antikapitalistički nastrojen, netko tko će Mattu održati lekciju tijekom zbivanja koja će za njega biti “duboko životno iskustvo”. Međutim, film gubi inicijalnu oštricu kad se – blagi “spoiler” – ubrzo ispostavi kako Matt nije moralno posrnuli heroj/bankar i da pozivatelj nije ono što smo se nadali.
Ne pomaže ni to što je Neeson većinski na autopilotu i glumi u pola brzine dok najveći dio vremena provodi za upravljačem auta, djelujući sve zreliji za akcijsku mirovinu, kao i da mjenjač glasa približava pozivatelja negativcu bez (glumačkog) identiteta poput Ghostfacea iz “Vriskova”, umjesto da bude ekvivalent Dennisu Hopperu i Kieferu Sutherlandu (“Brzina”, “Telefonska govornica”).
Otkriće negativca je predvidljivo (i) razočaravajuće, no do tog trenutka film povremeno umije napeti tenziju otkucavajućeg sata, među ostalim i kad Matt naizgled postane nesvjesni suučesnik u bombaškom ubojstvu i ima policijsku potjeru za petama, premda nikako da ubaci u (naj)višu brzinu i postane “Speed”. Valjda će Neeson imati više sreće s idućim akcićem “In The Land Of Saints and Sinners”.